1

Tên nhiệm vụ: Nghiên cứu xây dựng mô hình trồng thâm canh loài Giổi ăn hạt (Michelia tonkinensis AChev) tại tỉnh Bắc Giang

2

3

4

Mã số nhiệm vụ (nếu có):

5

Tên tổ chức chủ trì:

6

Cơ quan chủ quản: Bộ Khoa học và Công nghệ

7

Chủ nhiệm nhiệm vụ: TS. Nguyễn Tiến Linh

8

Danh sách cá nhân tham gia nhiệm vụ: ThS. Lê Văn Quang; PGS. TS. Hoàng Văn Thắng; ThS. Cao Văn Lạng; ThS. Dương Quang Trung; Ths. Phan Văn Mùi; ThS. Nguyễn Thị Phương; ThS. Phạm Đôn; ThS. Đào Thị Huyền; ThS. Tạ Nhật Vương; ThS. Phan Thị Luyến; ThS. Đồng Thị Thanh

9

Mục tiêu nghiên cứu:

10

Tóm tắt nội dung nghiên cứu chính: 1. Nghiên cứu hoàn thiện quy trình nhân giống Giổi ăn hạt tại tỉnh Bắc Giang
1.1. Nghiên cứu hoàn thiện quy trình nhân giống Giổi ăn hạt bằng phương pháp ghép
- Bố trí các thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của thời vụ ghép, tiêu chuẩn gốc ghép đến khả năng hình thành và phát triển cây giống.
- Theo dõi các chỉ tiêu: Tỷ lệ sống cây ghép, đường kính gốc ghép, chiều cao cây ghép, chiều dài chồi ghép, số lá/chồi ghép, chất lượng cây ghép (tốt, trung bình, xấu) ở các công thức thí nghiệm.
- Tổng hợp quy trình nhân giống Giổi ăn hạt bằng phương pháp ghép tại tỉnh Bắc Giang.
1.2. Nghiên cứu hoàn thiện quy trình nhân giống Giổi ăn hạt bằng phương pháp gieo ươm từ hạt
- Bố trí các thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của phương pháp xử lý hạt tới tỷ lệ nảy mầm hạt giống, ảnh hưởng của thành phần ruột bầu đến tỷ lệ sống và sinh
trưởng của Giổi ăn hạt.
- Theo dõi các chỉ tiêu: Ngày đầu tiên hạt nảy mầm, số hạt nảy mầm, số hạt thối, ngày kết thúc nảy mầm; Tỷ lệ sống, sinh trưởng đường kính gốc, chiều cao cây, chất lượng cây (tốt, trung bình, xấu), tình hình sâu, bệnh hại cây giống.
- Tổng hợp quy trình nhân giống Giổi ăn hạt bằng phương pháp gieo ươm từ hạt tại tỉnh Bắc Giang.
1.3. Sản xuất thử nghiệm 2.600 cây giống Giổi ăn hạt đạt tiêu chuẩn xuất vườn từ nguồn giống được chọn lọc (bao gồm 2.000 cây được gieo ươm từ hạt và 600 cây được nhân giống bằng phương pháp ghép).
- Sản xuất 2.000 cây Giổi ăn hạt từ hạt đạt tiêu chuẩn xuất vườn.
+ Biện pháp kỹ thuật áp dụng: Hạt giống có nguồn gốc từ cây trội đã được công nhận. Hạt được gieo trên luống (50% đất + 50% cát) đến khi cây mạ cao 5-7 cm, có 1 cặp lá thật thì cấy vào bầu, bầu PE kích thước 13cmx15cm; thành phần hỗn hợp ruột bầu 88% đất + 10% phân chuồng hoai + 1% NPK (5:10:3) + 1% phân vi sinh. Sau khi cấy cây, làm dàn che bằng lưới che sáng 50% ánh sáng trực xạ.
+ Tiêu chuẩn cây con xuất vườn: Cây hạt ≥ 9 tháng tuổi tính từ khi cấy cây vào bầu; cây cao ≥ 50cm, đường kính gốc ≥ 0,6cm; cây sinh trưởng tốt.
- Sản xuất 600 cây giống Giổi ăn hạt bằng phương pháp ghép đạt tiêu chuẩn xuất vườn.
+ Biện pháp kỹ thuật áp dụng: Sử dụng phương pháp ghép nêm đoạn cành;  Cành và gốc ghép có nguồn gốc từ cây trội đã được cấp có thẩm quyền công nhận.
+ Tiêu chuẩn cây con xuất vườn: Cây ghép đạt ≥ 6 tháng tính từ thời điểm ghép, đường kính gốc tối thiểu 0,6 cm; cao tối thiểu 40 cm tính từ mặt bầu; Chồi mọc ra từ cành ghép có chiều dài tối thiểu 20 cm, thân chồi ghép đã hóa gỗ và có ít nhất 3 lá; vết ghép đã liền sẹo.
2. Hoàn thiện quy trình trồng thâm canh cây Giổi ăn hạt tại tỉnh Bắc Giang
2.1. Hoàn thiện quy trình trồng thâm canh Giổi ăn hạt theo hướng lấy hạt
- Bố trí các thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của phương thức trồng (trồng thuần, trồng xen cây dược liệu) đến sinh trưởng của cây Giổi ăn hạt bằng cây ghép.
-  Theo dõi tỷ lệ sống, các chỉ tiêu sinh trưởng của cây Giổi ghép (đường kính gốc, chiều cao vút ngọn, chiều cao dưới cành, chất lượng sinh trưởng, tình hình sâu bệnh hại) và cây dược liệu (số nhánh thân/gốc, chiều dài thân, chất lượng sinh trưởng, tình hình sâu bệnh hại); đánh giá tình hình ra hoa, đậu quả của cây Giổi ghép; đánh giá các chỉ tiêu năng suất củ Bách bộ (số củ/gốc, chiều dài củ, đường kính củ, khối lượng củ/gốc, năng suất củ/ha).
- Tổng hợp quy trình trồng thâm canh cây Giổi ăn hạt theo hướng lấy hạt tại tỉnh Bắc Giang.
2.2. Hoàn thiện quy trình trồng thâm canh Giổi ăn hạt theo hướng lấy gỗ
- Bố trí thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của phương thức trồng (trồng thuần loài, trồng xen cây dược liệu Bách bộ); ảnh hưởng của bón thúc đến sinh trưởng của cây Giổi ăn hạt theo hướng lấy gỗ.
- Theo dõi tỷ lệ sống, các chỉ tiêu sinh trưởng của cây Giổi ăn hạt (đường kính gốc, chiều cao vút ngọn, chiều cao dưới cành, chất lượng sinh trưởng, tình hình sâu bệnh hại) và cây dược liệu (số nhánh thân/gốc, chiều dài thân, chất lượng sinh trưởng, tình hình sâu bệnh hại); đánh giá các chỉ tiêu năng suất củ Bách bộ (số củ/gốc, chiều dài củ, đường kính củ, khối lượng củ/gốc, năng suất củ/ha).
- Tổng hợp quy trình trồng thâm canh cây Giổi ăn hạt theo hướng lấy gỗ tại tỉnh Bắc Giang.
3. Xây dựng vườn sưu tập giống Giổi ăn hạt tại tỉnh Bắc Giang bằng cây ghép từ nguồn giống được chọn lọc
- Quy mô: 1,0 ha
- Địa điểm: xã An Lạc, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang
- Biện pháp kỹ thuật: Cây ghép được tạo từ nguồn vật liệu giống từ cây trội giống Giổi ăn hạt đã được tuyển chọn và công nhận. Cây đạt tiêu chuẩn cây giống; mật độ trồng cây trồng chính Giổi ghép 500 cây/ha (4mx5m); Trồng xen giữa 2 hàng Giổi là 5 hàng Bách bộ, mật độ trồng 16.667 cây Bách bộ/ha (0,6mx0,6m).
- Theo dõi tỷ lệ sống và các chỉ tiêu sinh trưởng của cây Giổi ghép, cây dược liệu Bách bộ; đánh giá tình hình ra hoa, đậu quả của cây Giổi ghép; đo đếm số củ, kích thước củ, năng suất củ của cây dược liệu Bách bộ trồng xen.
4. Xây dựng mô hình trồng thâm canh cây Giổi ăn hạt quy mô 09 ha theo hướng lấy hạt, lấy gỗ tại tỉnh Bắc Giang
4.1. Xây dựng mô hình trồng thâm canh cây Giổi ăn hạt theo hướng lấy hạt quy mô 03 ha (trong đó có 01 ha trồng từ giống cây ghép thuộc đề tài)
- Quy mô: 3 ha, trong đó: 2 ha trồng bằng cây giống ghép Giổi ăn hạt mua mới và 1 ha trồng bằng cây ghép từ nguồn giống do đề tài tự sản xuất.
- Địa điểm: Xã An Lạc, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang
- Giải pháp kỹ thuật:
+ Nguồn giống: Cây giống ghép được tạo từ nguồn vật liệu giống lấy từ các cây trội đã được cấp có thẩm quyền công nhận, đủ tiêu chuẩn làm giống.
+ Bố trí cây trồng, mật độ trồng: 01 ha trồng thuần loài (mật độ trồng Giổi ghép 500 cây/ha); 01 ha trồng xen dược liệu ba kích (mật độ trồng Giổi ghép 500 cây/ha, trồng xen cây ba kích mật độ trung bình 6.667 cây/ha giữa 2 hàng Giổi); 01 ha trồng xen dược liệu Bách bộ (mật độ trồng Giổi ghép 500 cây/ha, trồng xen cây bách bộ mật độ trung bình 16.667 cây/ha giữa 2 hàng Giổi).
+ Theo dõi các chỉ tiêu: tỷ lệ sống và các chỉ tiêu sinh trưởng của cây Giổi ghép (đường kính gốc, chiều cao vút ngọn, chiều cao dưới cành, chất lượng sinh trưởng, tình hình sâu bệnh hại) và cây dược liệu (số nhánh thân/gốc, chiều dài thân, chất lượng sinh trưởng, tình hình sâu bệnh hại); đánh giá tình hình ra hoa, đậu quả của cây Giổi ghép; đánh giá các chỉ tiêu năng suất củ Bách bộ (số củ/gốc, chiều dài củ, đường kính củ, khối lượng củ/gốc, năng suất củ/ha).
4.2. Xây dựng mô hình trồng thâm canh cây Giổi ăn hạt theo hướng lấy gỗ quy mô 06 ha (trong đó có 02 ha trồng từ giống cây ghép thuộc đề tài)
- Quy mô: 06 ha, trong đó 04 ha trồng thuần loài (02 ha trồng bằng cây giống
Giổi mua mới và 02 ha trồng bằng cây giống do đề tài tự sản xuất) và 02 ha trồng xen cây dược liệu Bách bộ.
- Địa điểm: Xã An Lạc, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang, trong đó:
- Giải pháp kỹ thuật:
+ Nguồn giống: Cây giống Giổi ăn hạt được tạo từ nguồn vật liệu giống lấy từ các cây trội đã được cấp có thẩm quyền công nhận, đủ tiêu chuẩn làm giống;
+ Bố trí cây trồng, mật độ: 04 ha trồng thuần loài (mật độ 1.100 cây/ha); 02 ha trồng xen cây dược liệu bách bộ (mật độ trồng Giổi 1.100 cây/ha, trồng xen cây Bách bộ mật độ 11.110 cây/ha).
+ Theo dõi các chỉ tiêu: tỷ lệ sống và các chỉ tiêu sinh trưởng của cây Giổi (đường kính gốc, chiều cao vút ngọn, chiều cao dưới cành, chất lượng sinh trưởng, tình hình sâu bệnh hại) và cây dược liệu (số nhánh thân/gốc, chiều dài thân, chất lượng sinh trưởng, tình hình sâu bệnh hại); đánh giá các chỉ tiêu năng suất củ Bách bộ (số củ/gốc, chiều dài củ, đường kính củ, khối lượng củ/gốc, năng suất củ/ha).
4.3. Tổng hợp báo cáo đánh giá hiệu quả mô hình rừng trồng thâm canh cây Giổi ăn hạt theo hướng lấy hạt, lấy gỗ tại tỉnh Bắc Giang
5. Tập huấn kỹ thuật và hội nghị đầu bờ
- Tổ chức 01 lớp tập huấn kỹ thuật nhân giống và trồng thâm canh cây Giổi ăn hạt theo hướng lấy hạt, lấy gỗ cho người dân địa phương với 50 người/lớp.
- Tổ chức 01 hội nghị đầu bờ tại các điểm triển khai mô hình thuộc đề tài với 40 người/hội nghị.

11

Lĩnh vực nghiên cứu: Sinh thái và môi trường rừng

12

Mục tiêu kinh tế xã hội của nhiệm vụ:

13

Phương pháp nghiên cứu:

1.      - Nghiên cứu thực nghiệm: Phương pháp này thường được sử dụng để đánh giá hiệu quả của các kỹ thuật trồng trọt, phân bón, thuốc trừ sâu và các yếu tố khác trên cây giống, cây trồng tại mô hình.

2.      - Nghiên cứu mô hình: Theo dõi, đánh giá quá trình sinh trưởng và phát triển của cây Giổi. Dự đoán sự thay đổi trong sinh trưởng và đưa ra các khuyến nghị về cách quản lý và trồng thâm canh.

14

Sản phẩm khoa học và công nghệ dự kiến:

15

Địa chỉ và quy mô ứng dụng dự kiến: Tỉnh Bắc Giang

16

Thời gian thực hiện: 36 tháng (từ 01/03/2023 đến 01/03/2026)

17

Kinh phí được phê duyệt: 2.805 triệu đồng
trong đó:

18

Quyết định phê duyệt: số : số 157/QĐ-UBND ngày 10 tháng Tháng 3 năm 2023

19

Hợp đồng thực hiện: số ngày 01 tháng Tháng 1 năm 1970