1

Tên nhiệm vụ: Bảo tồn nguồn gen cây Sâm cau (Curculigo orchioides) trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên

2

3

4

Mã số nhiệm vụ (nếu có): QGT16.ĐT.01/2025

5

Tên tổ chức chủ trì: Trung tâm Đào tạo, Nghiên cứu giống cây trồng và vật nuôi

6

Cơ quan chủ quản: UBND Tỉnh Thái Nguyên

7

Chủ nhiệm nhiệm vụ: Bùi Văn Quang

8

Danh sách cá nhân tham gia nhiệm vụ: TS. Bùi Văn Quang; PGS. TS. Hà Duy Trường; ThS. Nguyễn Quỳnh Anh; TS. Nông Thị Phương Nhung; TS. Nguyễn Thị Xuyến; KS. Ngô Kim Chi; KS. Hà Duy Thư; ThS. Tạ Thị Lượng; KS. Trần Đại Hiệp; Các kỹ thuật viên/Nhân viên hỗ trợ

9

Mục tiêu nghiên cứu:

Thu thập, bảo tồn, lưu giữ an toàn; đánh giá di truyền và phát triển giá trị nguồn gen cây Sâm cau (Curculigo orchioides) trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

- Điều tra, đánh giá thực trạng phân bố, đặc điểm sinh học, chất lượng nguồn gen cây Sâm cau tại tỉnh Thái Nguyên. Xây dựng bản đồ hiện trạng phân bố với tỷ lệ 1/100.000.

- Nghiên cứu định danh loài cây Sâm cau bằng phương pháp hình thái và sinh học phân tử. Báo cáo kết quả xác định loài cây Sâm cau tại Thái Nguyên.

- Xác định tính đa dạng di truyền và giải trình tự ADN cây Sâm cau tại tỉnh Thái Nguyên và công bố trên ngân hàng gen quốc tế.

- 01 mô hình vườn giống gốc (quy mô cần đạt là 300 cây) cây Sâm cau được tuyển chọn, điều tra, đánh giá.

- 01 mô hình vườn ươm quy mô 30.000 cây đủ tiêu chuẩn xuất vườn và quy trình kỹ thuật nhân giống.

- Mô hình bảo tồn tại chỗ (in-situ) nguồn gen cây Sâm cau, quy mô quy mô 5.000 cây, tỷ lệ sống trên 80%, có chỉ tiêu đánh giá sinh trưởng phát triển. Báo cáo kết quả xây dựng mô hình.

- Mô hình chuyển chỗ (ex-situ) nguồn gen cây Sâm cau trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên, quy mô 25.000 cây, tỷ lệ sống trên 80% có chỉ tiêu đánh giá sinh trưởng phát triển. Báo cáo kết quả xây dựng mô hình.

- Quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch, và sơ chế cây Sâm cau trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

- Tổng hợp tư liệu hóa nguồn gen cây Sâm cau trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

10

Tóm tắt nội dung nghiên cứu chính:

- Nội dung 1: Điều tra, đánh giá thực trạng phân bố, đặc điểm sinh học, chất lượng nguồn gen cây Sâm cau tại tỉnh Thái Nguyên; Xây dựng bản đồ hiện trạng phân bố.

- Nội dung 2: Định danh loài cây Sâm cau; Giải trình tự gen cây Sâm cau và công bố trên ngân hàng gen quốc tế; Đánh giá đa dạng di truyền và tiềm năng di truyền của nguồn gen cây Sâm cau.

- Nội dung 3: Tuyển chọn và xây dựng vườn giống gốc cây Sâm cau trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

- Nội dung 4: Nghiên cứu kỹ thuật nhân giống cây Sâm cau; Xây dựng quy trình kỹ thuật nhân giống cây Sâm cau.

- Nội dung 5: Nghiên cứu, xây dựng mô hình bảo tồn tại chỗ (in-situ), mô hình bảo tồn chuyển chỗ (ex-situ) nguồn gen cây Sâm cau trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

- Nội dung 6: Tư liệu hóa nguồn gen cây Sâm cau trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

11

Lĩnh vực nghiên cứu: Trồng trọt

12

Mục tiêu kinh tế xã hội của nhiệm vụ:

Mã số 40105 – Cây công nghiệp và cây thuốc.

13

Phương pháp nghiên cứu:

14

Sản phẩm khoa học và công nghệ dự kiến:

- Báo cáo kết quả điều tra, đánh giá thực trạng phân bố, đặc điểm sinh học, chất lượng nguồn gen cây Sâm cau tại tỉnh Thái Nguyên; Bản đồ hiện trạng phân bố cây Sâm cau tại tỉnh Thái Nguyên, tỷ lệ 1/100.000.

- Báo cáo kết quả định danh loài cây Sâm cau; Giải trình tự gen cây Sâm cau và công bố trên ngân hàng gen quốc tế; Đánh giá đa dạng di truyền và tiềm năng di truyền của nguồn gen cây Sâm cau.

- Báo cáo kết quả tuyển chọn và xây dựng vườn giống gốc cây Sâm cau trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

- Báo cáo kết quả nghiên cứu kỹ thuật nhân giống cây Sâm cau; Quy trình kỹ thuật nhân giống cây Sâm cau bằng phương pháp giâm hom từ củ; Quy trình kỹ thuật nhân giống cây Sâm cau bằng phương pháp invitro.

- Báo cáo kết quả nghiên cứu, xây dựng mô hình bảo tồn tại chỗ (in-situ); mô hình bảo tồn chuyển chỗ (ex-situ) nguồn gen cây Sâm cau trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên; Quy trình kỹ thuật trồng, chăm sóc, thu hoạch và sơ chế cây Sâm cau trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.

- Báo cáo tư liệu hóa nguồn gen cây Sâm cau trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên..

- 01 Bài báo khoa học được đăng trên tạp chí chuyên ngành trong nước.

- Đào tạo 01 kỹ sư.

15

Địa chỉ và quy mô ứng dụng dự kiến: - Vườn giống gốc cây Sâm cau (quy mô cần đạt của đề tài là 300 cây): Địa điểm dự kiến tại Trung tâm Đào tạo, Nghiên cứu giống cây trồng và vật nuôi - trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. - Vườn ươm cây Sâm cau với quy mô 200 m2 (quy mô cần đạt được là ít nhất 30.000 cây đủ tiêu chuẩn xuất vườn): Dự kiến tại Trung tâm Đào tạo, Nghiên cứu giống cây trồng và vật nuôi - trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. - Mô hình bảo tồn tại chỗ (in-situ) với quy mô 5.000 cây, tỷ lệ sống đạt trên 80%: Dự kiến tại các khu vực có xuất hiện cây Sâm cau (thành phố Thái Nguyên hoặc huyện Đại Từ, huyện Võ Nhai). - Mô hình bảo tồn chuyển chỗ (ex-situ) nguồn gen cây Sâm cau trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên quy mô 25.000 cây, tỷ lệ sống đạt trên 80%: Dự kiến tại thành phố Thái Nguyên hoặc huyện Đại Từ, huyện Võ Nhai.

16

Thời gian thực hiện: 36 tháng (từ 01/01/2025 đến 31/12/2027)

17

Kinh phí được phê duyệt: 1660 triệu đồng
trong đó:

18

Quyết định phê duyệt: số 2307/QĐ-UBND ngày 28 tháng Tháng 9 năm 2024

19

Hợp đồng thực hiện: số 03/2024/HĐ-KHCN ngày 30 tháng Tháng 12 năm 2024