Các nhiệm vụ khác
liên kết website
Lượt truy cập
 Lượt truy cập :  17,184,138
  • Kết quả thực hiện nhiệm vụ

01/2020/KQNC.ĐTCT

Nghiên cứu biện pháp làm đất thích hợp để nâng cao hiệu quả sản xuất bền vững trên đất trồng lúa 3 vụ tại tỉnh Đồng Tháp

Trường Đại Học Cần Thơ

Bộ Giáo dục và Đào tạo

Tỉnh/ Thành phố

GS.TS. Nguyễn Bảo Vệ

GS.TS. Nguyễn Bảo Vệ, TS. Nguyễn Thành Tài, PGS.TS. Nguyễn Thành Hối, ThS. Mai Vũ Duy, TS. Trần Thị Bích Vân, KS. Nguyễn Hồng Phú, ThS. Tô Thị Bích Loan

Trồng trọt

01/08/2016

01/06/2019

Trường Đại học Cần Thơ

249tr. + phụ lục

Sự phát triển của hệ thống thủy lợi và đê bao ngăn lũ đã giúp cho nông dân canh tác được 3 vụ lúa/ năm ở tỉnh Đồng Tháp. Kiểu canh tác này đã có từ những năm đầu của thập niên 80 của thế kỷ trước và diện tích ngày càng tăng nhanh góp phần gia tăng tổng sản lượng lương thực, tăng thêm thu nhập cho nông hộ, thêm việc làm cho lao động nông nghiệp. Tuy nhiên, cách làm đất hiện nay đã bộc lộ một số hạn chế ảnh hưởng đến tính bền vững  của sản xuất (Nguyễn Bảo Vệ, 2002). Năng suất lúa giảm dần theo thời gian canh tác trên ba vụ Đông Xuân, Hè Thu và Thu Đông, nếu muốn tăng năng suất lúa thì phải tăng lượng N bón vào (Nguyễn Hữu Chiếm et al.,1999). Theo Dương Văn Nhã (2006) năng suất lúa giảm dần theo thời gian trong khi nhu cầu phân bón lại gia tăng dẫn đến lợi nhuận của người trồng lúa ngày càng giảm.
Dấu hiệu cũng chỉ ra rằng sự suy thoái chất lượng đất là nguyên nhân chính làm giảm năng suất lúa theo thời gian cánh tác (Ladha et al.,2003). Trong những thí nghiệm dài hạn trồng 2 hoặc 3 vụ lúa/ năm, Olk et al. (2004) có kết luận là sau khi đạt tiềm năng suất tối đa thì năng suất lại sụt giảm 35% sau 20 - 30 năm trồng lúa. Trong đó, làm đất là nguyên nhân đầu tiên làm thay đổi đặc tính của đất lúa ngập nước. Tiến trình làm đất ảnh hưởng đến các tính chất vật lý, hóa học và sinh học đất trồng lúa.
Đứng về góc độ làm đất, qua nghiên cứu và thực tiễn sản xuất cho thấy độ phì của tầng canh tác lúa được quyết định bởi các yếu tố sau đây:
- Độ sâu làm đất: Việc đánh bùn để đất được mềm nhão, làm bằng mặt ruộng và giảm lượng nước thấm sâu, tiết kiệm nước, hạn chế mất phân là việc cần phải làm. Tuy nhiên, làm đất cạn sẽ làm tầng đế cày gần mặt đất, tầng canh tác mỏng dẫn đến nguồn cung cấp dinh dưỡng cơ hữu của đất bị hạn chế và hiệu quả sử dụng phân bón thấp do khả năng giữ phân kém. Rễ phát triển kém dễ đổ ngã sẽ ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của lúa, gia tăng chi phí sản xuất. Do đó, cần nghiên cứu độ sâu làm đất là cần thiết.
- Phân hủy rơm rạ sau vụ lúa: Chôn vùi rơm rạ vào đất ngập nước sẽ sản sinh độc chất hữu cơ hai lúa, sự thiệt hại này trở nên mãnh liệt hơn khi đất có phèn. Trong điều kiện ngập nước, sự phân hủy rơm rạ rất chậm do tập đoàn vi sinh vật yếm khi cơ hữu của đất hoạt động yếu. Do đó, để sự phân hủy rơm rạ xảy ra được nhanh chóng kịp trong thời gian đất trồng giữa hai vụ, cần phải có những nghiên cứu bổ sung vi sinh vật phân hủy rơm rạ và nghiên cứu điều kiện để phân hủy có hiệu quả.
- Phơi đất lúc làm đất: Tổng quan tài liệu trong và ngoài nước đều cho thấy đất ngập nước quanh năm làm thay đổi hệ sinh vật đất dẫn đến sự chuyển hóa chất dinh dưỡng trong đất kém hiệu quả, cũng như khoáng hóa thuần về hóa học đất cũng bị trì trệ. Kinh nghiệm trồng lúa của ông ta đã đúc kết "Một cụ đất nỏ bằng giỏ phân". Tuy nhiên, có sự cạnh tranh giữa thời gian phơi ải và thời gian mở cống đê bao nhận phù sa và rửa độc chất trong đất. Cần nghiên cứu rút ngắn lại thời gian giữa hai vụ Hè Thu và Thu Đông để cho có thời gian dài ải đất sau vụ Đông Xuân và lấy phù sa sau vụ Thu Đông.
- Rãnh nước trong ruộng: Nông dân ở tỉnh Đồng Tháp đánh rãnh nước còn rất ít. Độc chất cần được rửa trước khi xuống giống là phèn và độc chất hữu cơ, nhất là vào đầu vụ Hè Thu. Do đó, cần có nghiên cứu khoảng cách giữa các rãnh nước. Thực tế cho thấy những cây lúa nước hai bên rãnh nước phát triển rất tốt, bông to, nhiều hạt bù lại phần đất bị mất do làm rãnh.
Đề tài được thực hiện nhằm mục tiêu: Cải thiện một số tính chất về độ phì của đất; Giảm chi phí phân bón, giảm đổ ngã, tăng hiệu quả sản xuất.

Trung tâm Kiểm định và Kiểm nghiệm Đồng Tháp, số 23, đường 26/3, phường 1, TP Cao Lãnh, Đồng Tháp.

DTP-2020-001