Mục tiêu tổng quát: Nghiên cứu đánh giá tác động của yếu tố khí hậu tới các loại hình sử dụng đất nông nghiệp trong điều kiện biến đổi khí hậu tại tỉnh Đắk Lắk

Mục tiêu cụ thể: Đánh giá tác động của yếu tố khí hậu tới các loại hình sử dụng đất nông nghiệp tỉnh Đắk Lắk; Đề xuất cơ sở khoa học về các loại hình sử dụng đất và giải pháp phát triển triển nông nghiệp bền vững trong điều kiện biến đổi khí hậu tỉnh Đắk Lắk.

Kết quả thực hiện:

Thông qua phân tích các số liệu về hiện kinh tế xã hội của tỉnh đã chỉ ra được các mô hình canh tác nông nghiệp chủ lực của tỉnh bao gồm cà phê, cao su và lúa. Đây chính là cơ sở cho việc đề xuất các loại hình nông nghiệp chính phục vụ đánh giá thích nghi đất đai trên quy mô không gian.

Dựa trên chuỗi số liệu quan trắc tại các trạm khí tượng phân bố trên toàn bộ tỉnh Đắk Lắk, phân tích với chuỗi thời gian 20 năm mô hình phân tách chuỗi dữ liệu ra các thành phần theo mùa và xu hướng đã chỉ ra được tác động của các yếu tố khí hậu đối với các phân vùng sinh thái nông nghiệp và cũng như với các loại hình phân vùng lớp phủ chính của tỉnh. Tuy nhiên, dữ liệu đơn lẻ tại một (vài) trạm đơn lẻ khó có thể đại diện trên quy mô không gian hay cho toàn vùng. Chính vì vậy, bản đồ nhiệt độ và lượng mưa trên quy mô không gian đã được thành lập dựa trên tư liệu viễn thám. Kết quả đạt được là các lớp dữ liệu không gian nhiệt độ và lượng mưa quan sát 24 năm qua (2000 - 2023). Kiểm định với dữ liệu đo đạc tại trạm đã xác nhận độ chính xác và tin cậy của các sản phẩm này, đồng thời cũng quan sát được xu thế tăng nhiệt độ và giảm lượng mưa như đã kết luận sơ bộ khi tiến hành phân tích với số liệu tại trạm. Từ đó tiến hành mô hình hóa đánh giá tác động yếu tố khí hậu theo từng phân vùng sinh thái và các loại hình lớp phủ nông nghiệp trên quy mô không gian – thời gian. 

Bản đồ thích nghi đất đai đối với các loại hình cây nông nghiệp chính tại tỉnh Đắk Lắk là cà phê, cao su và lúa đã được thành lập dựa trên mô hình phân tích đa tiêu chí. Từ đó, đã chỉ ra được mức độ thích nghi theo 4 mức (cao, trung bình, thấp và không thích nghi) theo từng đơn vị hành chính trên địa bàn tỉnh. Các kịch bản biến đổi khí hậu phát thải trung bình RCP4.5 và phát thải cao RCP8.5 của bộ Tài nguyên và Môi trường, với sự thay đổi của hai yếu tố nhiệt độ và lượng mưa đã được sử dụng để đánh giá thích nghi đất đai đối với cây cà phê theo các giai đoạn. Kết quả tính toán theo các kịch bản đã chỉ rõ trong khi diện tích thích nghi cao tại khu vực trung tâm chuyển dần sang thích nghi trung bình, diện tích không thích nghi ngày càng được mở rộng ở khu vực phía Tây Bắc và Đông Nam của tỉnh. Sự thay đổi của các yếu tố khí hậu theo các kịch bản biến đổi khí hậu kết hợp cùng bản đồ thích nghi đất đai được thống kê định lượng một cách chi tiết và cụ thể là cơ sở cho việc đề xuất các loại hình sử dụng đất cũng như giải pháp phát triển bền vững nông nghiệp tương lai trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Các kết quả này còn có thể được sử dụng phục vụ hỗ trợ ra quyết định đề xuất quy hoạch phát triển nông nghiệp tỉnh Đắk Lắk trong bối cảnh biến đổi khí hậu