Bệnh sưng vòi trên tu hài nuôi đã và đang là mối nguy ảnh hưởng nghiêm trọng đến nghề nuôi tu hải ở nước ta. Tác nhân chính gây bệnh được xác định là vi sinh vật có cấu trúc giống virus (Virus-like particles, VLPs), tuy nhiên con đường lây lan của VLPs và nguyên nhân phát sinh bệnh vẫn chưa được làm rõ. Nghiên cứu được tiến hành nhằm xác định liệu nguồn giống tu hài đối tượng nhuyễn thể nuôi chung cùng tu hài có phải là nguồn lây lan. Lan truyền mầm bệnh. Trong nghiên cứu này, bằng việc áp dụng phương pháp hiển vi điện tử, một số nguồn vật chủ như tu hài giống cấp 1, ngao hoa đã được kiểm tra xác định sự có mặt của VLPs. Sau đó, VLPs được phân tích đặc điểm hình dạng, kích thước, cấu trúc và vị trí ký sinh bên trong tế bào. Kết quả cho thấy VLPs có mặt ở nguồn giống tu hài cấp 1 thu từ trại sản xuất. Điều này khẳng định nguồn giống là một nguyên nhân làm lây lan bệnh sưng vòi ở tu hài nuôi. VLPs có dạng hình que dài, kích thước khoảng 70-90 nm x 600-1.000 nm, cấu trúc gồm vỏ bọc ngoài, màng ngoài, màng trong và lõi. VLPs ký sinh trong bào tương của tế bào vật chủ. Kết quả nghiên cứu này là cơ sở khoa học cho việc định hướng nghiên cứu phân loại, định danh VLPs và xây dựng biện pháp kiểm soát, phòng trị bệnh sưng vòi trên tu hài nuôi

Swollen siphon disease has been considered as a serious threat to otter clam farming in Vietnam. Virus-like particles (VLPs) were identified as the main causative agent of the disease, however, the transmission pathway and the pathogenesis of the disease have not been clarified yet. The study was conducted in order to determine whether the source of otter clam or other mollucs could be sources/carriers for transfer of VLPs. In this study, by electron microscopy analysis, some host species such as otter clam spat and venerid clam (Tapes dorsatus) were se-lected to screen for the presence of VLPs, then VLPs were further analyzed for their size, structure and location in the host cells. Results showed that VLPs were present in otter clam spat sampled f-rom the hatchery. This indicated that the otter clam spat is one of the causes of spead of the wollen siphon disease in otter clam. VLPs have rod-like shape with the size ranging f-rom 70-90 nm x 600-1,000 nm. They consist of outer shell, outer membrance, inner membrance, and core and are located in the cytoplasm of the host cells. These findings can serve as scientific basis for developing strategies for classification of VLPs and control, prevetion and treatment of swollen siphon disease in otter clam.