Lọc theo danh mục
  • Năm xuất bản
    Xem thêm
  • Lĩnh vực
liên kết website
Lượt truy cập
 Lượt truy cập :  14,855,919

Khí hậu học

Trần Quang Đức; Nguyễn Phương Thảo; Trịnh Tuấn Long; Phan Văn Tân; Chu Thị Thu Hường; Nguyễn Văn Hiệp; Phan Văn Tân(1)

Khảo sát một số đặc trưng hạn hán ở Việt Nam giai đoạn 1980-2018 sử dụng các chỉ số SPI và SPEI

Investigation of Drought Characteristics Across Vietnam During Period 1980-2018 using SPI and SPEI Drought Indices

Các khoa học Trái đất và Môi trường - ĐHQG Hà Nội

2022

01

71-84

2615-9279

Hạn hán; Chỉ số SPI; Chỉ số SPEI; Xu thế biến đổi

Drought, SPI, SPEI, ENSO, Changing Trend

Trong nghiên cứu này các đặc trưng hạn hán, xu thế biến đổi của hạn hán và mối quan hệ giữa hạn hán trên lãnh thổ Việt Nam với một số quá trình quy mô lớn đã được khảo sát khi sử dụng các chỉ số hạn SPI và SPEI. Số liệu được sử dụng là nhiệt độ trung bình tháng và tổng lượng mưa tháng từ 146 trạm khí tượng Việt Nam thời kỳ 1980-2018 và các chỉ số khí hậu. Các đặc trưng hạn, gồm tần suất, độ dài, độ khắc nghiệt và phạm vi không gian của hạn, được khảo sát cho ba quy mô thời gian hạn khác nhau là hạn 3-tháng, hạn 6-tháng và hạn 12-tháng. Xu thế biến đổi của hạn được đánh giá thông qua kiểm nghiệm Mann-Kendal và hệ số góc Sen. Quan hệ giữa hạn hán với các quá trình quy mô lớn được khảo sát dựa trên hệ số tương giữa các chỉ số hạn với các chỉ số khí hậu cũng như với các hàm trực giao thực nghiệm của chúng. Kết quả nhận được cho thấy các đặc trưng hạn hán không có sự khác biệt rõ giữa kết quả tính theo SPI và SPEI nhưng có sự khác biệt đáng kể giữa các quy mô thời gian hạn. Ảnh hưởng của nhiệt độ đối với hạn chỉ được thể hiện ở xu thế biến đổi của các chỉ số hạn. Cả hai chỉ số SPI và SPEI đều phản ánh tần suất và độ dài hạn ở các vùng khí hậu phía bắc lớn hơn các vùng phía nam. Hạn ở các vùng khí hậu phía nam có quan hệ tương quan tương đối rõ với nhóm các chỉ số ENSO. Hạn ở vùng Bắc Trung Bộ và một phần Nam Trung Bộ có quan hệ ở mức độ nào đó với dao động nhiều năm của nhiệt độ bề mặt biển trên các vùng biển Thái Bình dương và Đại Tây dương. Trong khi đó hạn ở ba vùng khí hậu phía bắc có quan hệ rất mờ nhạt với các chỉ số khí hậu.

In this study the drought characteristics, trend of change and relationship between drought over Vietnam and large scale processes were investigated using drought indices of SPI and SPEI. The monthly mean temperature and precipitation data collected from 146 stations of Vietnam for the period 1980-2018 and datasets of monthly climate indices were used. The drought characteristics, including drought frequency, drought duration, drought severity and drought spatial extent, were investigated for three time scales of 3-month, 6-month and 12-month droughts. Trend of drought change was estimated using Mann-Kendal test and Sen’s slopes. The relationship between drought and large scale processes were examined based on correlation coefficients of drought indices and climate indices as well as their empirical orthogonal functions. The obtanied results showed that there is no distinction between drought characteristics calculated from SPI and SPEI but drought characteristics are significant different among drought time scales. Effects of temperature on drought are only reflected in the trend of change in drought indices. Both SPI and SPEI indices showed that drought frequency and drought duration are larger in the northern subregions than that in southern sub-regions. Drought in the southern sub-regions is strongly associated with the ENSO indices. In the North Central and a part of South Central drought is somewhat related to the multi-year variability of the SST over Pacific and Atlantic oceans, while in the three northern sub-regions drought is slightly correlated with climate indices.

TTKHCNQG, CTv 175