



- Công bố khoa học và công nghệ Việt Nam
Trần Kỳ Đồng
Lý thuyết về hành động giao tiếp của Jürgen Habermas với vấn đề tôn giáo trong không gian công
T he theory of communicative action of Jürgen Habermas with religious issues in the public sphere
Tạp chí Phát triển Khoa học & Công nghệ: Chuyên san Khoa học Xã hội và Nhân văn
2020
1
Bài viết tổng quan các luận điểm chính trong lý thuyết về hành động giao tiếp của J.Habermas, xác định ba chức năng mà hành động giao tiếp có thể thực hiện là được sử dụng để truyền đạt thông tin, thiết lập mối quan hệ xã hội với người khác, diễn đạt những ý kiến hay cảm xúc của một người. Bằng sự phân tích phạm trù "lý tính giao tiếp'' với vấn đề tôn giáo trong không gian công, trong mối quan hệ với ngôn ngữ, đạo đức học diễn ngôn, cho thấy không gian công chính là môi trường diễn ra các đối thoại về mọi lĩnh vực, nhằm đáp ứng các nhu cầu của công dân. (Theo J.Habermas, Kant là triết gia đầu tiên đưa ra khái niệm không gian công với "cấu trúc lý thuyết đã hoàn thành" trong bài viết về triết học chính trị, có tựa đề "Khai minh là gì"?) Các tôn giáo có thể không tác động trực tiếp đến chính trị nhưng vẫn mang chức năng định hướng trong xã hội. J. Habermas xác định tôn giáo không thể bị giới hạn trong khu vực riêng tư, mà phải tham gia tích cực vào không gian công, nơi diễn ra các tương giao và đối thoại, như một xúc tác cho quá trình liên đới tồn tại, để mang lại một sức sống mới cho thế giới. Đó là nơi vừa có thể đối thoại, vừa có thể gắn kết các thành viên trong xã hội. Lý thuyết giao tiếp của J.Habermas là sự suy tư đậm tính trăn trở thời cuộc và ẩn chứa tinh thần nhân văn sâu sắc.
The article summarizes the main arguments in J. Habermas' theory of Communicative action, identifying three functions that communicative action can perform to be used to convey information, to establish social relationships with others, and to express one's opinions or feelings. By analyzing the category of ``communicative rationality'' with religious issues in the public sphere, in relation to language, discourse ethics, it is shown that the public sphere is the environment whe-re dialogues in all areas take place to meet the needs of citizens. (According to Habermas, Kant was the first philosophy to give to public sphere ``its completed theoretical structure'' in a text of political philosophy, entitled ``What is Enlightenment?''). Religions may not directly influence politics, but still, have the function of directing in society. J. Habermas determines that religion cannot be restricted to the private sphere, but must actively participate in the public sphere, whe-re interactions and dialogues take place, as a catalyst for the process of solidarity to exist, to bring a new life force to the world. It is the place for members of society to have conversations and engage with each other. The theory of communication by J. Habermas is timely contemplation with a deeply humane spirit.