



- Công bố khoa học và công nghệ Việt Nam
68
Thổ nhưỡng học
BB
Phạm Văn Quang
Tác động của giun đất (Metaphire sp., Amynthas zenkevichi và Amynthas robustus) tới cấu trúc đất và sự thấm nước
Impact of Earthworms (Metaphire sp., Amynthas zenkevichi, and Amynthas robustus) on Soil Porosity and Water Infiltration
Khoa học Trái đất và Môi trường
2024
1S
62-71
2615-9279
Epigeic Metaphire sp., anecic Amynthas zenkevichi và endogeic Amynthas robustus là ba loài giun phổ biến tại miền Bắc Việt Nam và được kỳ vọng sẽ có các tác động khác biệt tới cấu trúc và sự di chuyển của nước trong đất. Thông qua phương pháp chụp cắt lớp vi tính và phân tích hình ảnh, nghiên cứu đã xác nhận sự đối lập về hành vi đào hang của ba loài này và những tác động khác nhau của chúng tới dòng chảy của nước trong điều kiện đất bão hòa. Cụ thể: Metaphire sp. là loài chỉ hoạt động bề mặt với lượng thức ăn tiêu thụ và thải ra lượng phân cao lần lượt gấp 4,57 và 11,05 lần khối lượng cơ thể của chúng. Chúng tạo rất ít hang trống ngay gần bề mặt đất (0,02% thể tích cột đất) do vậy không tác động tới sự thấm nước. A. zenkevichi hoạt động bề mặt ở mức thấp hơn với lượng tiêu thụ thức ăn gấp 2,48 và thải phân trên bề mặt gấp 7,52 lần khối lượng cơ thể. Thể tích đất mà loài này trực tiếp tác động tới (drilosphere) chiếm 3,92% thể tích cột đất với các hang thẳng (55,4º), ít phân nhánh, phân bố trong toàn bộ cột đất và có tính kết nối cao, dẫn đến tốc độ thấm nước tăng gấp 1,68 lần so với đối chứng. Trong khi đó, A. robustus chỉ hoạt động dưới mặt đất trong 10 cm đầu tiên của cột đất. Chúng có hệ thống drilosphere chiếm 3,25% thể tích cột đất gồm các hang nằm ngang (14o), đứt đoạn do vậy không làm thay đổi tốc độ thấm nước của cột đất so với cột đối chứng. Ngoài ra, vùng nén quanh hang của A. zenkevichi tạo ra gấp 2,4 lần tổng thể tích hang của chúng cao hơn A. robustus (1,3) dù chúng có cùng đường kính cơ thể.
Epigeic Metaphire sp., anecic Amynthas zenkevichi, and endogeic Amynthas robustus are three earthworm species commonly found in Northern Vietnam and are expected to have contrasting impacts on soil structure and water infiltration. Through computed tomography and image analysis, our study confirmed contrasting burrowing behaviors among these species and their differential effects on water flow under saturated conditions. Metaphire sp. was a surface-dwelling species, exhibiting a food consumption and surface cast production of 4.57 and 11.05 times their weight, respectively. They made few burrows near the soil surface (0.02% of the soil column), resulting in negligible influence on water infiltration. A. zenkevichi was less active on the soil surface, with lower food consumption and surface cast production (2.48 and 7.52 times their weight, respectively). Their drilosphere (zone of soil directly influenced by earthworms) accounted for 3.92% of the soil column, characterized by vertical burrows (55.4º), fewer branches, distributed throughout the soil column, and high connectivity, leading to a 1.68-fold increase in water infiltration compared to the control. Meanwhile, A. robustus was only active within the first 10 cm of the soil column. Their drilosphere occupied 3.25% of the soil column, consisting of horizontal burrows (14º), disconnected by deposition within the burrows, resulting in no significant difference in water flows in comparison with the control column without earthworms. Additionally, the ratio between compaction zone around burrows and burrows made by A. zenkevichi has a larger than that of A. robustus (2.4 and 1.3, respectively), despite their similar diameter.
TTKHCNQG, CTv 175