Bảo hiểm xã hội (BHXH) là một trong những chính sách quan trọng của mỗi quốc gia. Bảo hiểm xã hội ra đời góp phần đảm bảo ổn định đời sống cho người trong độ tuổi lao động và gia đình của họ, từ đó góp phần đảm bảo ASXH. BHXH tự nguyện là một phần quan trọng trong chính sách BHXH, thể hiện tính nhân văn, tạo sự bình đẳng hơn trong các thành phần kinh tế cũng như giữa những người trong độ tuổi lao động. Theo số liệu của tổng cục thống kê, lực lượng lao động phi chính thức tại Việt Nam chiếm tới 63% trong tổng số lực lượng lao động, đóng góp tới 20% tổng thu nhập quốc nội. Tuy nhiên, lực lượng lao động này biết đến và tham gia BHXH tự nguyện vẫn còn rất ít. Ngày 20/11/2014, Luật BHXH sửa đổi bổ sung được quốc hội khóa XIII thông qua tại kì họp thứ tám và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2016, trong đó có những thay đổi theo hướng mở rộng, nâng cao quyền tham gia và thụ hưởng chế độ chính sách BHXH tự nguyện cho người trong độ tuổi lao động như: không khống chế tuổi trần tham gia BHXH tự nguyện; hạ mức thu nhập tối thiểu làm căn cứ đóng; linh hoạt trong phương thức đóng; hỗ trợ tiền đóng cho người tham gia BHXH tự nguyện từ ngân sách Nhà nước.

Thái Nguyên là tỉnh trung du miền núi Đông Bắc Việt Nam, là cửa ngõ giao lưu kinh tế xã hội giữa vùng trung du miền núi với vùng đồng bằng Bắc Bộ. Tình hình kinh tế xã hội của tỉnh trong những năm gần đây có nhiều thuận lợi trong hoạt động sản xuất kinh doanh, một số ngành nghề trọng điểm đều có sự tăng về năng lực sản xuất; các thành phần kinh tế đều có sự tăng trưởng, nhất là kinh tế ngoài quốc doanh đã khẳng định được vị trí của mình trong nền kinh tế nhiều thành phần. Năm 2009, BHXH tự nguyện đã được triển khai sâu rộng trên toàn địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Với sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở, sau 5 năm triển khai thực hiện Nghị quyết 21-NQ/TW của Bộ Chính trị, công tác bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trên địa bàn tỉnh đã đạt được nhiều kết quả khả quan về số người tham gia, số thu và số lượng người được thụ hưởng.

Tuy nhiên, xuất phát từ mục tiêu của Nghị quyết Số: 28-NQ/TW của Hội nghị lần thứ 7 của Ban chấp hành Trung ương khóa 12 về cải cách chính sách bảo hiểm UBND tỉnh Thái Nguyên đã đề ra kế hoạch số 137 KH/UBND phấn đấu đến năm 2021 đạt khoảng 35% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm xã hội, trong đó nông dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện chiếm khoảng 1% lực lượng lao động trong độ tuổi; khoảng 28% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia bảo hiểm thất nghiệp; có khoảng 45% số người sau độ tuổi nghỉ hưu được hưởng lương hưu, bảo hiểm xã hội hằng tháng và trợ cấp hưu trí xã hội. Trong khi đó, tính đến hết năm 2020 số lượng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trên địa bàn tỉnh còn rất khiêm tốn mới chỉ đạt 13.290 người chiếm tỷ lệ khá thấp chỉ khoảng 1,24% so với cả nước.

Chính vì vậy, để tăng số lượng người trong độ tuổi lao động tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới nhằm góp phần đảm bảo ASXH, đồng thời thực hiện tốt Nghị quyết số 28-NQ/TW của Hội nghị lần thứ bảy Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII và kế hoạch số 137 của UBND tỉnh Thái Nguyên về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội, nhóm tác giả tiến hành nghiên cứu đề tài “Thu hút người trong độ tuổi lao động tham gia Bảo hiểm xã hội tự nguyện trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên”.
Mục tiêu tổng quát của đề tài là nhằm để thu hút người trong độ tuổi lao động tham gia BHXH tự nguyện, từ đó giúp cho người dân giảm thiểu những khó khăn khi xảy ra các rủi ro trong cuộc sống, đồng thời góp phần giúp tỉnh Thái Nguyên thực hiện tốt các chính sách về an sinh xã hội.
-  Hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn liên quan đến BHXH và BHXH tự nguyện.
- Đánh giá thực trạng tình hình tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
- Nghiên cứu các chính sách liên quan đến BHXH và BHXH tự nguyện đã và đang được triển khai trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
- Phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quyết định tham gia BHXH tự nguyện của người trong độ tuổi lao động trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên.
- Đề xuất các giải pháp nhằm thu hút người trong độ tuổi lao động tham gia BHXH tự nguyện trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên trong tương lai.