Cùng với quá trình đổi mới, định hướng xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam đã được nêu ra từ những năm 1990 và chính thức được khẳng định trong Hiến pháp ở lần sửa đổi năm 2001. Để thực hiện mục tiêu này, Việt Nam kiên định vận dụng những giá trị của chủ nghĩa Mác-Lênin, kết hợp với những giá trị tiến bộ của nhân loại trong lĩnh vực tổ chức, thực hiện quyền lực nhà nước như dân chủ, pháp quyền. Qua hơn 30 năm đổi mới, hệ thống chính trị đã có nhiều thay đổi phù hợp hơn với xu thế phát triển của các nhà nước hiện đại. Quá trình tìm hiểu và thử nghiệm này đòi hỏi cần phải làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn, mà bài viết này bước đầu cung cấp những gợi mở về việc thực hiện nguyên tắc pháp quyền và bảo đảm quyền làm chủ của nhân dân theo Hiến pháp năm 2013, cũng như đường lối của Đảng Cộng sản Việt Nam.