liên kết website
Lượt truy cập
 Lượt truy cập :  13079543
  • Kết quả thực hiện nhiệm vụ

IV1.1-2012.10

2017-12-987

Địa giới hành chính Việt Nam 1862-1945 qua tài liệu và tư liệu lưu trữ

Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam

Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam

Quốc gia

TS. Đào Thị Diến

CN. Dương Trung Quốc, PGS.Nguyễn Văn Hàm, ThS. Nguyễn Thu Hoài, ThS. Vũ Thị Minh Thắng, ThS. Bùi Lê Nhật

Lịch sử Việt Nam

01/2014

01/2016

2017

Hà Nội

600 tr.

Bộ sách “Địa giới hành chính Việt Nam 1862-1945 qua tài liệu và tư liệu lưu trữ” được biên soạn trên cơ sở hệ thống các văn bản pháp quy của chính quyền thuộc địa,được khai thác từ một số phông tài liệu (fonds d’archives) và phần lớn các ấn phẩm địnhkỳ (Annuaire administrative, Journal officiel, Bulletin administratif…) xuất bản trong thời kỳ thuộc địa hiện đang được lưu giữ tại các Trung tâm Lưu trữ quốc gia (TTLTQG) I(ở Hà Nội), II (ở thành phố Hồ Chí Minh) và Lưu trữ Hải ngoại Quốc gia (Archives. Nội dung sách bao gồm 2 tập, mỗi tập có Bảng các chữ viết tắt; nội dung chính gồm tập hợp các văn bản pháp quy của chính quyền thuộc địa về sự hình thành và thay đổi các đơn vị hành chính của các tỉnh thuộc 3 Kỳ từ 1862 đến 1945, trong đó tập I là Nam Kỳ (Cochinchine) và Trung Kỳ (Annam), tập II là Bắc Kỳ (Tonkin); Phụ lục; Phần tra cứu theo tên địa danh; Từ điển chú giải và Mục lục. Riêng Tài liệu tham khảo được đặt ở tập cuối. Sách được biên soạn trên cơ sở của các văn bản pháp quy của chính quyền thuộc địa về sự hình thành và thay đổi các đơn vị hành chính của các tỉnh thuộc 3 Kỳ từ 1862 đến 1945.Trong mỗi Kỳ, sự thay đổi của các đơn vị hành chính (division administrative) được phản ánh theo trật tự từ lớn đến nhỏ: tỉnh (province), huyện (district), tổng (canton), xã (commune). Hệ thống các đơn vị hành chính cấp tỉnh của mỗi Kỳ sẽ được xếp theo trật tự chữ cái. Riêng Bắc Kỳ có thêm một phần chung, trong đó tập hợp các văn bản đề cập tới sự thay đổi địa giới của toàn xứ Bắc Kỳ hoặc của quá nhiều tỉnh trong cùng một văn bản. Trong mỗi tỉnh, hiện trạng địa giới hành chính từ thời Minh Mệnh được giới thiệu tóm tắt trước khi có sự thay đổi của thời thuộc địa (đối với các tỉnh này, tên các đơn vị hành chính của tỉnh sẽ được viết thêm bằng chữ Hán). Tiếp đó là quá trình thành lập (đối với các tỉnh mới), rồi tách, sáp nhập, xoá bỏ và tái thành lập của tỉnh và các đơn vị hành chính dưới tỉnh. Quá trình đó được phản ánh qua hệ thống văn bản của chính quyền thuộc địa mà chủ yếu qua các Nghị định (Arrêté) do các viên cai trị hành chính đứng đầu mỗi Kỳ ban hành (Contre-Amiral Gouverneur de la Cochinchine, Résident de l’Annam, Résident supérieur du Tonkin) và sau khi chế độ Toàn quyền được thiết lập ở Đông Dương thì do viên Toàn quyền Đông Dương (Gouverneurgénéral de l’Indochine) ký. Một số ít văn bản của triều Nguyễn được ban hành trong thời kỳ thuộc địa đối với các đơn vị hành chính thuộc Trung và Bắc Kỳ như Dụ của vua hay quyết định của Kinh lược Bắc Kỳ… cũng được hệ thống hóa trong các tập sách này v.v…Ngoài ra, qua sự thay đổi về địa giới hành chính của các tỉnh được tập hợp trong bộ sách này, các nhà nghiên cứu còn tìm thấy những thông tin rất quý cho việc nghiên cứu lịch sử địa phương như lý do một số đơn vị hành chính đã bị chính quyền thuộc địa Pháp xóa bỏ hay sự thay đổi tên một số đơn vị hành chính của một số tỉnh. Trong toàn bộ sách, bên dưới mỗi sự kiện đều có phần nguồn để tra cứu. Nguồn là tài liệu và tư liệu lưu trữ được khai thác từ các TTLTQG ở Việt Nam và ở Pháp, được viết tắt và được in đậm (các chữ viết tắt có trong một bảng để ở đầu mỗi tập sách). Đối với nguồn là tài liệu lưu trữ, các tác giả chú thích rõ tài liệu có xuất xứ từ TT1, TT2 và ANOM trong đó tên phông lưu trữ và số hồ sơ cụ thể của cả 3 Lưu trữ quốc gia đều được ghi chú rõ ràng để tiện tra cứu. Phần tra cứu theo tên địa danh được đặt ở cuối mỗi tập (theo trật tự chữ cái của tên tỉnh). Từ điển chú giải, mục lục từng tập, tài liệu tham khảo (tập cuối), bản đồ minh họa của tỉnh nào được đặt ở cuối phần nội dung của tỉnh đó.

Địa giới hành chính; Đông Dương; Thời thuộc địa

24 Lý Thường Kiệt, Hà Nội

14177