Ngày nay, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghiệp dược trên thế giới, ngành dược Việt Nam cũng đã phát triển và khẳng định được vị trí của mình. Trên cả nước, với khoảng 220 nhà máy sản xuất dược phẩm đạt GMP-WH0, với đa phần là thuốc nhượng quyền hoặc thuốc generic, đặc biệt là các thuốc nhóm kháng sinh, kháng viêm, kháng nấm, thuốc điều trị đái tháo đường, thuốc điều trị bệnh tim mạch và thuốc điều trị bệnh gout. Bên cạnh đó, nước ta phụ thuộc rất nhiều vào nguồn nguyên liệu làm thuốc nhập khẩu. Để đảm bảo chất lượng thuốc, Bộ Y tế đã ban hành bộ tiêu chuẩn quản lý GMP, GLP, GSP, GDP và GPP để quản lý bao trùm từ sản xuất đến lưu thông và cuối cùng là đến tay người tiêu dùng. Trong bộ tiêu chuẩn trên, kiểm tra chất lượng có vai trò rất quan trọng tham gia vào tất cả các khâu từ kiểm nghiệm nguyên liệu trước sản xuất, kiểm tra bán thành phẩm, thành phẩm vả kiểm tra hậu kiểm khi thuốc lưu thông trên thị trường.
Hiện nay, Dược điển Việt Nam, Dược điển các nước và các hướng dẫn ICH, WHO, ASEAN quy định rất nghiêm ngặt về giới hạn của tạp chất có trong dược chất cũng như thành phẩm thuốc, buộc các nhà sản xuất phải đưa chỉ tiêu tạp chất liên quan vào tiêu chuẩn chất lượng của nguyên liệu cũng như thành phẩm. Tạp chất là những chất được tạo thành trong quá trình sản xuất, bảo quản, lưu thông và phân phối của nguyên liệu, thành phẩm. Tạp chất làm ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm, tác động không nhỏ đến hiệu quả điều trị lâm sàng, đặc tính an toàn của thuốc, một số tạp chất có khả năng gây đột biến gen và ung thư. Vì vậy, việc kiểm tra chất lượng chỉ tiêu tạp chất liên quan rất cần thiết nhằm đảm bảo chất lượng của các chế phẩm lưu hành trên thị trường nhằm góp phần vào công tác nâng cao chất lượng thuốc và đảm bảo an toàn sức khỏe cho người bệnh.
Công tác kiểm tra chất lượng nguyên liệu đầu vào, bản thành phẩm, thành phẩm trong quá trình sản xuất thuốc nhằm phục vụ công tác bảo vệ sức khỏe nhân dân luôn là ưu tiên hàng đầu của ngành y tế. Bên cạnh đó, công tác phát triển ngành hóa dược trong lĩnh vực nghiên cứu tổng hợp các tạp chất dùng làm chuẩn đối chiểu để hỗ trợ ngành kiểm nghiệm là một trong những ưu tiên nhằm tiết kiệm chi phí và thời gian kiểm tra chất lượng thuốc.
Bộ Y tế đã có thông tư ban hành danh mục thuốc thiết yếu với trên 480 loại tân dược, trong đó các hoạt chất phổ biến như fluconazol, meloxicam, diclofenac, amlodipin, carvediỉoL alopurinol... dược sử dụng ngày càng nhiều. Trên thị trường có hơn 50 số đăng ký amlodipin, gần 30 số đăng ký alopurinol, hơn 10 sổ đăng ký carvedilol, hơn 300 sổ đăng ký diclofenac natri/kali, hơn 20 số đăng ký fenofibrat, hơn 40 số đăng ký fluconazol và hơn 100 số đăng ký meloxicam, cho thấy nhu cầu sử dụng và kiểm tra chất lượng các hoạt chất nêu trên là vô cùng cần thiết. Tra cứu thêm các Dược điển cho thấy, hầu hết các chuyên luận cho các hoạt chất kể trên bắt buộc phải sử dụng tạp chuẩn để kiểm tra tạp chất trong nguyên liệu cũng như thành phẩm. Tuy nhiên, giá thành các tạp chuẩn này rất đắt, trung bình khoảng 3.000 USD/100 mg và phải nhập khẩu từ nước ngoài với thời gian kéo dài từ 2-4 tháng, gây khó khăn cho công tác kiểm nghiệm về mặt thời gian và chi phí.
Các vấn đề nêu trên chính là tiền đề để nhóm nghiên cứu thực hiện đề tài “Tổng hợp, tinh chế và thiết lập một số tạp chất làm chất đối chiếu góp phần phát triển ngành công nghiệp hóa dược Việt Nam'" với mục tiêu tổng hợp, tinh chế và thiết lập ít nhất 10 tạp chuẩn của các hoạt chất fenofibrat, fluconazol. meloxicam. diclofenac, amlodìpin, carvedilol, alopurinol. Cụ thể là: Tạp chất A và/hoặc (B; C). D và/hoặc (E), F của alopurinol; tạp chất A của amlodipin; tạp chất B, c của carvedilol; tạp chất A cùa diclofenac; tạp chất B cùa fenofibrat; tạp A fluconazol; tạp B meloxicam. Sần phẩm của đề tài được ứng dụng để hệ thống kiểm nghiệm thuốc, các nhà máy sản xuất Dược phẩm đ có thể kiểm tra tất cả các chi tiêu chất lượng liên quan đến các hoạt chất kể trên và góp phần phát triển ngành công nghiệp hóa dược Việt Nam.
Kết quả của đề tài “TỔNG HỢP, TINH CHẾ VÀ THIẾT LẬP MỘT SỐ TẠP CHẤT LÀM CHẤT ĐỐI CHIẾU GÓP PHẦN PHÁT TRIỂN NGÀNH CÔNG NGHIỆP HÓA DƯỢC VIỆT NAM” đã tổng hợp và thiết lập 11 tạp chất chuẩn của các hoạt chất alopurinol, amlodipin besylat, carvedilol, diclofenac, fenofibrat. fluconazol và meloxicam cụ thể là:
- 4 tạp của alopurinol: tạp A alopurinol, tạp D alopurinol, tạp E alopurinol, tạp F alopunnol
- 1 tạp của amlodipin: tạp A amlodipin
- 2 tạp của carvedilol: tạp B carvedilol, tạp c carvedilol
- 1 tạp của diclofenac: tạp A diclofenac
- 1 tạp của fenofibrat: tạp B fenofibrat
- 1 tạp của fluconazol: tạp A fluconazol
- 1 tạp của meloxicam: tạp B meloxicam
Tất cả các tạp này đã dược ứng dụng vào lĩnh vực kiểm nghiệm và sản xuất thuốc. Sử dụng để kiểm tra các thuốc có chứa hoạt chất alopurinol, amlodipin besylat, carvedilol, diclofenac, fenofibrat, fluconazol và meloxicam mang lại hiệu quả kinh tế cao, giúp tiết kiệm chi phí tài chính cũng như thời gian rất lớn (chỉ bằng 1/10 chi phí nhập từ nước ngoài) khi không cần phải nhập ngoại các sản phẩm này.